Overeenkomst van opdracht in de wet

De overeenkomst van opdracht is een schriftelijke overeenkomst die in de wet specifiek is beschreven, waarmee deze wezenlijk anders is dan bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst. Volgens boek 7, artikel 400 van het Burgerlijk Wetboek is de overeenkomst van opdracht ‘een overeenkomst waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten, die in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken’. Een hele mondvol, maar wat houdt dit nu precies in?

Eén definitie, twee aspecten

Feitelijk bestaat deze definitie van een overeenkomst van opdracht in de wet uit twee aspecten. Het eerste aspect gaat over de manier waarop de opdrachtnemer en de opdrachtgever aan elkaar verbonden zijn. Het tweede gaat over de aard van de werkzaamheden die door de opdrachtnemer verricht zullen worden. Deze twee aspecten samen bepalen het verschil tussen een overeenkomst van opdracht en bijvoorbeeld een arbeidsovereenkomst, een aannemingsovereenkomst of een vervoersovereenkomst.

Verbinding tussen partijen

Volgens het eerste deel van de definitie van een overeenkomst van opdracht volgens de wet, verbindt de opdrachtnemer zich dus aan de opdrachtgever om werkzaamheden te verrichten, anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst. Wat hierbij van groot belang is, is dat hiermee wordt bepaald dat de opdrachtnemer niet in dienst treedt bij de opdrachtgever. Er is dus geen sprake van werkzaamheden die in loondienst worden verricht. Dat betekent ook dat de opdrachtgever geen werknemerslasten verschuldigd is over de opdrachtnemer en dat de opdrachtnemer zelfstandig functioneert en als ondernemer gebruik kan maken van bepaalde aftrekposten.

Er mag geen gezagsverhouding zijn

Wat er met het eerste deel van de definitie ook wordt bepaald, is dat er geen gezagsverhouding mag zijn tussen beide partijen. Een gezagsverhouding wil zeggen dat de opdrachtgever in grote mate kan en mag bepalen hoe en waar de opdrachtnemer de werkzaamheden uitvoert. De opdrachtnemer moet volgens de opdrachtgever bijvoorbeeld tussen bepaalde tijden op kantoor aanwezig zijn, moet gebruik maken van materialen van de opdrachtgever en op een bepaalde manier werken. In dit geval is de opdrachtnemer ondergeschikt aan de opdrachtgever en is er dus sprake van een gezagsverhouding. Wettelijk gezien is er dan geen sprake meer van een overeenkomst van opdracht, maar zal de overeenkomst worden aangemerkt als een (verkapte) arbeidsovereenkomst, met alle gevolgen van dien.

Wil de overeenkomst van opdracht volgens de wet geldig zijn, dan mag er dus geen sprake zijn van een gezagsverhouding. De opdrachtnemer moet dus de vrijheid behouden om zelf te bepalen hoe en wanneer hij de werkzaamheden uitvoert. Uiteraard mag de opdrachtgever wel een deadline en verwachtingen over het eindresultaat vastleggen.

De aard van de werkzaamheden

De definitie van een overeenkomst van opdracht volgens de wet omvat ook een beschrijving van de aard van de werkzaamheden. Beter gezegd: er wordt beschreven op welke werkzaamheden een overeenkomst van opdracht niet van toepassing is. Dat betekent dat er een restcategorie overblijft waarvoor de overeenkomst wel geldig is. Uitgesloten van een overeenkomst van opdracht zijn werkzaamheden van stoffelijke aard, zoals het bouwen van een huis, het bewaren of uitgeven van zaken dan wel werken en het (doen) vervoeren van goederen of personen. Wat overblijft is met name de dienstverlenende sector waarin veel zzp’ers en freelancers werkzaam zijn.

De juiste voorwaarden

Om een overeenkomst van opdracht volgens de wet rechtsgeldig op te stellen, moet er dus aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Twijfelt u of uw overeenkomst aan de voorwaarden voldoet? Wilt u weten of uw overeenkomst van opdracht niet eigenlijk een verkapte arbeidsovereenkomst is? Dan is het raadzaam om juridische expertise in te roepen. Wij kunnen uw overeenkomst voor u controleren, of u nu opdrachtgever of opdrachtnemer bent. Daarnaast kunnen wij de overeenkomst ook voor u opstellen en u bijstaan bij onderhandelingen over de beste voorwaarden.