Overeenkomst van opdracht en het concurrentiebeding

Wanneer u werkzaamheden verricht op basis van een overeenkomst van opdracht, dan kan er sprake zijn van een concurrentiebeding. Het concurrentiebeding is bedoeld ter bescherming van de opdrachtgever, doordat het de opdrachtnemer verbiedt om tijdens na afronding van de werkzaamheden voor deze opdrachtgever, bij een concurrent van de opdrachtgever te gaan werken. Het idee hierachter is dat de opdrachtnemer tijdens de werkzaamheden bij de opdrachtgever bepaalde kennis en vaardigheden heeft opgedaan. Wanneer deze kennis en vaardigheden bij de concurrent ingezet zouden worden, zou de concurrent hiermee een voordeel kunnen verwerven boven de huidige opdrachtgever. Om dit te voorkomen, kan de opdrachtgever in de overeenkomst van opdracht een concurrentiebeding opnemen. Hieraan zitten echter wel een aantal spelregels vast.

Concurrentie- en relatiebeding

Het concurrentiebeding wordt nogal eens in één adem genoemd met het relatiebeding en soms wordt aangenomen dat het om verschillende termen voor hetzelfde begrip gaat. Het relatiebeding is echter iets anders dan het concurrentiebeding, hoewel beiden wel sterk aan elkaar gerelateerd zijn. Waar het bij een concurrentiebeding echter gaat om het voorkomen van concurrentie door de overdracht van kennis en vaardigheden door de opdrachtnemer, gaat het bij het relatiebeding om het beschermen van de klantenkring of de relaties van de opdrachtgever. Het relatiebeding is dus bedoeld om te voorkomen dat de opdrachtnemer klanten of relaties meeneemt, na afronding van zijn werkzaamheden voor de opdrachtgever. Wat het concurrentie- en relatiebeding gemeen hebben, is dat in beide gevallen de opdrachtnemer wordt geconfronteerd met een verbod om voor bepaalde bedrijven te werken.

Zwaarwegend belang

Het is niet ongebruikelijk dat in een overeenkomst van opdracht een concurrentiebeding is opgenomen, maar het is wel van belang om dit beding correct op te stellen. Wanneer een opdrachtgever en een opdrachtnemer samen afspreken om op basis van een overeenkomst van opdracht werkzaamheden uit te voeren, dan willen beiden waarschijnlijk niet het risico lopen dat de overeenkomst juridisch toch als een arbeidsovereenkomst kan worden aangemerkt. Als het concurrentiebeding echter niet zorgvuldig is geformuleerd, dan kan dit toch het geval zijn. Eén van de aspecten die in de bepaling van het concurrentiebeding daarom duidelijk naar voren moet komen, is het belang dat de opdrachtgever heeft bij dit beding. Er moet sprake zijn van een zwaarwegend belang, een noodzaak dus, omdat de opdrachtnemer door het beding beperkt wordt in zijn vrije arbeidskeuze. Vrije arbeidskeuze is een recht dat in de grondwet is vastgelegd. De opdrachtgever zal dus goed moete kunnen aantonen waarom het concurrentiebeding van belang is voor zijn organisatie.

Reikwijdte van het beding

Een ander aspect dat belangrijk is bij het opstellen van een overeenkomst van opdracht met een concurrentiebeding, is de reikwijdte die het beding heeft. Een veel gebruikte formulering is dat de opdrachtnemer geen werkzaamheden mag verrichten bij concurrerende bedrijven in een straal van een x aantal kilometer rondom de vestiging van de huidige opdrachtgever. De opdrachtgever kan er ook voor kiezen om de concurrenten specifiek in het beding te vermelden, in plaats van een bepaald werkgebied. Daarbij moet ook de duur van het beding worden vermeld, bijvoorbeeld één of twee jaar. Van groot belang is het voor de opdrachtgever om de reikwijdte van het beding beperkt te houden tot het hoogstnoodzakelijke. Wanneer de reikwijdte erg ruim is, bijvoorbeeld twee jaar lang in heel Nederland, dan kan dit als onredelijk worden beschouwd en kan een rechter het beding ongeldig verklaren.

Overeenkomst van opdracht of arbeidsovereenkomst

Bij het opstellen van een overeenkomst van opdracht met een concurrentiebeding, is het van belang om goed in de gaten te houden dat de voorwaarden niet zo sterk bepalend zijn dat de overeenkomst het karakter van een arbeidsovereenkomst krijgt. Zeker wanneer er een concurrentie- én een relatiebeding in worden opgenomen, is dat risico reëel. Het is dan ook altijd aan te bevelen om uw overeenkomst van opdracht goed na te laten lopen door een juridisch specialist. Wij kunnen desgewenst ook de overeenkomst voor u opstellen of onderhandelen met uw tegenpartij over de voorwaarden.